ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2020

Το πρόγραμμα «Πρακτική Άσκηση Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Πολυτεχνείου Κρήτης» με φορέα υλοποίησης το Πολυτεχνείο Κρήτης (ΕΛΚΕ), με MIS 5030842, εντάσσεται στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» του ΕΣΠΑ 2014 – 2020, Άξονας Προτεραιότητας 2 «Προσαρμογή εργαζομένων, επιχειρήσεων και επιχειρηματικού περιβάλλοντος στις νέες αναπτυξιακές απαιτήσεις» και  συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο).  

Η αρχική ένταξη της πράξης είχε γίνει την 31/3/2016 στα πλαίσια τότε του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020» (MIS:5000471), όμως με νέα απόφαση (α.π.5540 23/10/2018) παρατάθηκε έως τις 31/10/2022 και εντάχθηκε στο νέο  Επιχειρησιακό Πρόγραμμα που προαναφέρθηκε. Επιπλέον, με πρόσφατη απόφαση έγινε αύξηση του διαθέσιμου προυπολογισμού του προγράμματος για το Πολυτεχνείο Κρήτης (α.π. 4863 5/11/2020, ΑΔΑ: 6ΝΛΤ46ΜΤΛΡ-ΧΧΛ).

Τυπικά, η παρούσα έκθεση αφορά την περίοδο από 1/11/2019 έως και 30/11/2020, ωστόσο ουσιαστικά αφορά στην υλοποίηση της πρακτικής άσκησης των φοιτητών εντός του 2020, μια και την περίοδο του Δεκέμβριου γενικά δεν εκτελούνται πρακτικές ασκήσεις, αλλά ολοκληρώνεται το οικονομικό αντικείμενο (πληρωμές φοιτητών) του εκάστοτε έτους.

Ωστόσο, το κύριο χαρακτηριστικό του 2020 ήταν η επιρροή από την πανδημία του κορωνοϊού COVID-19, που επέφερε μεγάλες δυσκολίες και στην υλοποίηση της πρακτικής άσκησης. Δύο φορές μέσα στο έτος, ανεστάλησαν οι πρακτικές ασκήσεις με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, ενώ λόγω της πανδημίας μεταβλήθηκε και ο τρόπος διδασκαλίας των φοιτητών, αλλά και ο τρόπος και ο χρόνος διεξαγωγής των εξετάσεων. Όλα αυτά, επηρέασαν άμεσα ή έμμεσα την πρακτική άσκηση το 2020. Λόγω των συνθηκών που διαμορφώθηκαν, η συμμετοχή των φοιτητών στο πρόγραμμα ήταν μικρότερη των αρχικών προσδοκιών, αλλά και η συμμετοχή φορέων περισσότερο δυστακτική. 

Σε δεύτερη μοίρα πέρασε το 2020 η εφαρμογή των δηλώσεων απασχόλησης των φοιτητών στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εργασίας ΕΡΓΑΝΗ, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά για όλες τις επιχειρήσεις-φορείς που απασχόλησαν φοιτητές μέσω του προγράμματος.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το 2020 μετείχαν 146 φοιτητές/ωφελούμενοι στο πρόγραμμα Πρακτική Άσκηση από τις πέντε Σχολές του Πολυτεχνείου Κρήτης  και ολοκλήρωσαν ομαλά και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα την πρακτική τους άσκηση. Επιπλέον, 12 φοιτητές διέκοψαν την πρακτική τους πρόωρα, λόγω της αναστολής της πρακτικής άσκησης με φυσική παρουσία στις 6 Νοεμβρίου του 2020, λόγω της πανδημίας του  COVID-19.

Συνολικά, η κατανομή των φοιτητών που μετείχαν στο πρόγραμμα και ολοκλήρωσαν την πρακτική τους στις πέντε Σχολές του Πολυτεχνείου Κρήτης παρουσιάζεται στο διάγραμμα που ακολουθεί.

Διάγραμμα 1: Κατανομή φοιτητών του Πολυτεχνείου Κρήτης που μετείχαν στο πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης το 2020 στις πέντε Σχολές του ιδρύματος.

ΑΡΧ.ΜΗΧ ==> Φοιτητές της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανκών

ΜΗΧ.Ο.Π. ==> Φοιτητές της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

Η.Μ.Μ.Υ. ==> Φοιτητές της Σχολής Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών

ΜΗ.ΠΕΡ. ==>  Φοιτητές της Σχολής Μηχανικών Περιβάλλοντος

Μ.Π.Δ. ===>  Φοιτητές της Σχολής Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης

Με δεδομένη τη διαφορετική διάρκεια της πρακτικής άσκησης ανά Σχολή (βλ. κάτωθι), συνολικά το 2020 υλοποιήθηκαν 223 φοιτητομήνες πρακτικής άσκησης, από τους 146 φοιτητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα.

Για το 2020, η μηνιαία μικτή αμοιβή των φοιτητών ήταν 212 ευρώ, επομένως τα κεφάλαια που αναλώθηκαν για την υλοποίηση του προγράμματος το 2020 ανήλθαν σε 47.276 ευρώ  (223 φοιτητομήνες x 212 ευρώ) για την αμοιβή των φοιτητών που ολοκλήρωσαν (δεν περιλαμβάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές όσων διέκοψαν) και  19.677 ευρώ περίπου για τη διοικητική υποστήριξη του έργου. Επομένως, οι συνολικές δαπάνες του έργου για το 2020 ανήλθαν σε 66.953 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 56% μέσου ετήσιου προϋπολογισμού-στόχου για την τριετία 2020-2022. 

Σύμφωνα με τα περαπάνω, οι διοικητικές δαπάνες  το 2020 ανήλθαν στο 29,4%, ενώ συνολικά για την διετία 2019- 2020 ανήλθαν στο 27,7% των συνολικών δαπανών του έργου και σε κάθε περίπτωση βρίσκονται εντός των ορίων (20-30%) που έχουν τεθεί από τη Διαχειριστική Αρχή για το διοικητικό κόστος.

Οι φοιτητές που εργάστηκαν σε φορείς του «στενού» δημόσιου ανέχονται στο 15% του συνόλου, δηλαδή 22 φοιτητές που εργάστηκαν σε Δήμους, Περιφέρειες, Υπουργεία, Μουσεία, Ερευνητικά Ιδρύματα κ.α., ενώ το υπόλοιπο 85% απασχολήθηκε κυρίως σε φορείς του ιδιωτικού τομέα, αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα (ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, κ.α.).

Ως προς τη συμμετοχή γυναικών στο πρόγραμμα, το ποσοστό ανήλθε το 2020 στο 43% του συνόλου, μειωμένο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, κυρίως λόγω μειωμένης συμμετοχής φοιτητών των Σχολών ΑΡΧΜΗΧ και ΜΗΠΕΡ, όπου επικρατούν, βάσει της εμπειρίας, οι γυναίκες ως προς την συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.

Συνοπτικές Παρατηρήσεις:

• Η πανδημία διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο το 2020 και στην υλοποίηση της πρακτικής άσκησης καθιστώντας αρχικά διστακτικούς φοιτητές και φορείς να συμμετέχουν στο πρόγραμμα, αλλά και στην συνέχεια  δημιουργώντας προβλήματα στην επιτυχή ολοκλήρωσή της. Η επέκταση της εξεταστικής του Ιουνίου αποθάρρυνε πολλούς τεταρτοετείς να συμμετέχουν, ενώ στα τέλη Αυγούστου η βελτιωμένη επιδημιολογική εικόνα αύξησε τη διάθεση συμμετοχής. Ωστόσο,  με την πτώση των θερμοκρασιών και την αναζωπύρωση της επιδημίας, οδηγηθήκαμε σε αναστολή της πρακτικής άσκησης με φυσική παρουσία στις 6 Νοέμβριου, με αποτέλεσμα αρκετοί φοιτητές (35) να συνεχίζουν εξ’ αποστάσεως μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, ενώ άλλοι 12 αναγκάστηκαν να σταματήσουν.

• Οι στόχοι του προγράμματος το 2020, καλύφθηκαν σε μη ικανοποιητικό βαθμό. Συγκεκριμένα, με κριτήριο τις συνολικές δαπάνες, η κάλυψη του στόχου ήταν 56%, ενώ με βάση τον μέσο ετήσιο αριθμό των ωφελούμενων για την τριετία, ο στόχος καλύφθηκε κατά 61%.

• Ο προϋπολογισμός που δεν αξιοποιήθηκε το τρέχον έτος θα μεταφερθεί στα επόμενα δύο έτη του προγράμματος και θα επιτρέψει πλέον να αυξηθεί η αμοιβή των φοιτητών στο μέγιστο δυνατόν, δηλαδή στα 280 ευρώ ανά μήνα.

• Εντός των στόχων, κινείται το Ίδρυμα σε σχέση με τη απασχόληση φοιτητών σε επιχειρήσεις, δηλαδή εκτός του Στενού Δημόσιου Φορέα και μάλιστα με πολύ καλά ποσοστά. Συγκεκριμένα ο στόχος όλου του προγράμματος για το Ίδρυμα είναι η απασχόληση σε επιχειρήσεις να αφορά τουλάχιστον το 72,25% των συνολικών θέσεων, ενώ το 2020 το ποσοστό αυτό ξεπέρασε το 85%. Αλλά και τα προηγούμενα έτη, το ποσοστό αυτό κυμαίνθηκε γύρω στο 80%, επομένως είναι ένας στόχος που το Πολυτεχνείο Κρήτης έχει φέρει πολύ καλά αποτελέσματα.

• Το 2020 δεν προσλήφθηκε δεύτερος εξωτερικός συνεργάτης στο Γραφείο Πρακτικής, λαμβάνοντας μέριμνα για συγκράτηση των διοικητικών δαπανών εντός των ορίων, με δεδομένη την μειωμένη συμμετοχή ωφελούμενων στο πρόγραμμα. Πράγματι, οι διοικητικές δαπάνες του έργου το 2019 και το 2020 ανέρχονται στο 27,7%, αρκετά χαμηλότερα από το όριο του 30% που έχει τεθεί για το ίδρυμα. Η λειτουργία του Γραφείου Πρακτικής αποτιμήθηκε γενικά΄θετικά από φορείς και φοιτητές, ενώ φαίνεται να επιτελεί και συμβουλευτικό ρόλο, που ωστόσο εμφανίζεται ελαφρώς περιορισμένος το 2020, με την επικοινωνία να είναι κατά βάση τηλεφωνική.

• Οι διαδικασίες επιλογής των φοιτητών συνέβαλλαν και το 2020 στη πλήρη διαφάνεια, αν και σε ένα βαθμό προκαλούν καθυστερήσεις  και στερούν βαθμούς ελευθερίας στο πρόγραμμα. Πρακτικά, το πρόβλημα γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστεί με τη δημοσίευση πολλαπλών προσκλήσεων προς τους φοιτητές, εφόσον βεβαίως υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις. Έτσι, το 2020 δημοσιεύθηκαν τρεις προσκλήσεις προς τους φοιτητές για συμμετοχή στο πρόγραμμα, ενώ επισημένεται ότι κατά τις διαδικασίες αυτές δεν κατατέθηκε καμία ένσταση.

• Το 2020 για τρίτη χρονιά εφαρμόστηκε η αυξημένη διάρκεια της πρακτικής για τις τρείς από τις πέντε Σχολές του Πολυτεχνείου Κρήτης, ωστόσο το αίτημα για περεταίρω αύξηση της διάρκειας παραμένει το σημαντικότερο αίτημα φορέων και φοιτητών. Οι γνώμες και των δύο πλευρών  φαίνονται να συγκλίνουν στους 3 μήνες πρακτικής.

• Σε σχέση με τη δήλωση των φοιτητών στην πλατφόρμα ΕΡΓΑΝΗ από τους φορείς υποδοχής, η νέα διαδικασία αποτελεί μια αγχωτική διαδικασία που πρέπει να γίνεται εγκαίρως και το δυνατόν ορθότερα. Καταβλήθηκε προσπάθεια καλού συντονισμού όλων των πλευρών και το αποτέλεσμα δείχνει ότι η διαδικασία ενσωματώθηκε επιτυχώς στις υφιστάμενες και ότι τα όποια προβλήματα ήταν περιορισμένα.

• Διαχειριστικά η υλοποίηση των διαδικασιών της πρακτικής είναι αρκετά πολύπλοκη, αφενός λόγω της αυξημένης «γραφειοκρατίας» που μάλιστα βαίνει αυξανόμενη, αλλά και της πολύ υψηλής εποχικότητας.