Ημερολόγιο Εκδηλώσεων

Ονοματεπώνυμο: Γερογιαννάκη Μαρία Στρατάκη Ευγενία

Τίτλος: Από την αναπαράσταση στην παρουσία του αισθητού:

Συναρμογές αίσθησης και λογικής στην εικαστική και αρχιτεκτονική εικόνα

Title:From representation to the presence of sensible:

Articulations of sense and logic in the visual and architectural image

Πέμπτη 4 Ιουλίου, 19.00 μ.μ.

Αίθουσα Κ4

Εξεταστική Επιτροπή

  Επίκ. Καθ: Δήμητρα Χατζησάββα (επιβλέπων)
 Αναπλ.Καθ:   Αλέξιος Τζομπανάκη 

Αναπλ. Καθ: Δημήτριος Ανδρεαδάκης

Περίληψη

Η εργασία εξετάζει πώς η σύγχρονη θεωρητική και πολιτική σκέψη για την καλλιτεχνική εικόνα, είτε την αρχιτεκτονική είτε την εικαστική, μετατοπίζεται από ζητήματα αναπαράστασης σε θέματα  έκφρασης της αίσθησης για τα πράγματα.

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η Δυτική σκέψη είναι σε γενικές γραμμές συντεταγμένη στα δόγματα της ορθής λογικής και της αναπαράστασης. Η αναπαραστατική σκέψη υπόκειται σε μία σχέση ιεράρχησης και εξάρτησης καθώς  είναι συνυφασμένη με την υπόθεση ότι υπάρχει ένα «αντικειμενικό» πρωτότυπο -ο πραγματικός ή ιδεατός κόσμος- με βάση τον οποίο οργανώνεται, δευτερευόντως, η σκέψη ως αντίγραφό του.

Κάθε αναπαράσταση ορίζει συγκεκριμένους τρόπους συναρμογής του κόσμου και της οπτικής του, που συνήθως συνδέεται  με την οπτική αντίληψη. Η όραση ωστόσο, δεν αποτελεί κάποιο φυσιολογικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου αλλά  «κατασκευάζεται» εντός κοινωνικών, πολιτισμικών πλαισίων και διαμορφώνεται μέσω τεχνολογικών και αφηγηματικών τακτικών και μέσων που προσδιορίζουν την κατεύθυνση του βλέμματος.

Το οπτικό όλο στη δυτική λογική συσχετισμένο με την αναπαραστατική ιδιότητα της αρχιτεκτονικής (μορφολογική, στυλιστική, τυπολογική, κ.τ.λ.), οργανώνεται και συντίθεται σύμφωνα με κλειστά συστήματα σκέψης και έκφρασης καθώς αυτά παράγουν αλλά και προϋποθέτουν σταθερές αφηγήσεις και ταυτότητες. Η αρχιτεκτονική συλλαμβάνεται με όρους απεικονιστικής φόρμας προκαλώντας έτσι την εξασθένιση της δημιουργικής σκέψης και πράξης για τον χώρο. Παράλληλα, στο ευρύτερο καλλιτεχνικό πεδίο, τα έργα τέχνης αντιμετωπίζονται ως αυτόνομες οντότητες που πριμοδοτούν την οπτική εμπειρία έναντι άλλων τάξεων της εμπειρίας.

Στόχος της εργασίας είναι η απεμπλοκή της συνθετικής σκέψης από αντιλήψεις και εικόνες που την αιχμαλωτίζουν στην αναπαραγωγή στερεότυπων, εξετάζοντας εναλλακτικές θεωρήσεις της εικόνας. Σε αυτές τις εναλλακτικές εκφάνσεις του αισθητού διερευνώνται οι τρόποι με τους οποίους η σύγχρονη σκέψη μπορεί να αποσταθεροποιήσει τις κυρίαρχες αφηγήσεις που η αναπαράσταση επιβάλλει.

Με βάση τα παραπάνω,  θα μελετηθεί η σύγχρονη θεωρητική σκέψη, κινούμενη σε διαφορετικά γνωστικά πεδία (φιλοσοφικό, καλλιτεχνικό, αρχιτεκτονικό, πολιτικό) με κύριους εκπροσώπους τους Gilles Deleuze, Georges Didi-Huberman και Jacques Rancière, οι οποίοι προσεγγίζουν την έννοια της εικόνας της αίσθησης και της σκέψης, και ευρύτερα την αισθητική, με τρόπο που αποσταθεροποιεί τις παγιωμένες αναπαραστάσεις, κινούμενοι στα όρια του ορατού και του νοητού, στα όρια της γνώσης και της μη-γνώσης. Οι θεωρήσεις αυτές θα συσχετιστούν με χαρακτηριστικά παραδείγματα στο καλλιτεχνικό και αρχιτεκτονικό πεδίο.