Το Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι ένας οργανισμός δημοσίου δικαίου που λειτουργεί με βάση το Νόμο Εγκαθίδρυσης του, Kανονιστικές Διατάξεις και Εσωτερικούς Κανονισμούς και Καθοδηγητικές Γραμμές. Ιδρύθηκε το 1989 και είναι το πρώτο και μεγαλύτερο  δημόσιο Πανεπιστήμιο στην Κύπρο με περισσότερους από 6000 φοιτητές. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Κατάταξης Έρευνας το έχει κατατάξει έως το πιο δραστήριο ερευνητικό  Ίδρυμα στη Κύπρο. Αυτή την περίοδο υλοποιεί πάνω από 340 ερευνητικά  προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από Ευρωπαϊκά κονδύλια που ανέρχονται συνολικά σε περισσότερα από 16 εκατομμύρια ευρώ. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται και 4 χορηγίες του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου Έρευνας για ανώτερου επιπέδου πρωτοποριακή έρευνα, αλλά και αρκετά ερευνητικά έργα από το 7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Συμμετέχει επίσης σημαντικά σε ερευνητικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το Ίδρυμα Προώθηση Έρευνας της Κυπριακής Δημοκρατίας και τα Διαθρωτικά Ταμεία της ΕΕ.

Το Ερευνητικό Κέντρο Ευφυών Συστημάτων και Δικτύων, «Κοίος» ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου πριν τέσσερα χρόνια, το 2008.  Βασική αποστολή του «Κοίος» ήταν  από την αρχή η διεξαγωγή επιστημονικής  έρευνας υψηλού επιπέδου για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στο τομέα των Ευφυών Δικτυωμένων και Ενσωματωμένων Συστημάτων (Intelligent Networked Embedded Systems) και την εφαρμογή τους στην παρακολούθηση και έλεγχο βασικών υποδομών και πόρων ζωτικής σημασίας. Τέτοιου είδους έρευνα  και  εφαρμογή των νέων τεχνολογιών μπορεί να αξιοποιηθεί σε πολύπλοκα συστήματα μεγάλης κλίμακας, όπως είναι τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών, ηλεκτρικής ενέργειας, υδροδότησης και συγκοινωνιών καθώς και διάφορα συστήματα παροχής υγειονομικής φροντίδας με στόχο τη βελτίωση τους για το καλό της κοινωνίας.

Απώτερος στόχος του «Κοίος» είναι να συμβάλει σημαντικά στην ανταγωνιστικότητα, την προώθηση της καινοτομίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, όπως επίσης και στην προαγωγή της γνώσης, της εκπαίδευσης και της αξιοποίησης ειδικευμένου εργατικού δυναμικού στην κυπριακή οικονομία.  

Προωθούνται και εκπονούνται έρευνες διεπιστημονικού χαραχτήρα που φέρνουν μαζί ερευνητές με γνώσεις και εμπειρίες στους τομείς ευφυών, δικτυωμένων και ενσωματωμένων συστημάτων.

Επιπλέον ενθαρρύνει και προωθεί την διεπιστημονική και πολυθεματική συνεργασία μεταξύ βιομηχανικών, ακαδημαϊκών και ερευνητικών οργανισμών, σε τομείς υψηλής τεχνολογίας με παγκόσμιες διαστάσεις. Διατηρεί διεθνείς συνεργασίες με 150 οργανώσεις και εταιρίες. Στην Κύπρο συνεργάζεται στενά με το Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Κύπρου (ΔΣΜ), την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, το Υπουργείο Συγκοινωνιών  και Έργων, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και διάφορα κέντρα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Πρόσφατα υπογράφτηκαν Μνημόνια Συνεργασίας με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, καθώς και με το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού.

Το «Κοίος», σε συνεργασία με εταίρους σε εθνικά και διεθνή επίπεδα, έχει αναλάβει και διεκπεραιώσει έρευνες σε πολλά πεδία μεγάλης σημασίας για τον σύγχρονο πολίτη, συμβάλλοντας σημαντικά σε τεχνολογικές εξελίξεις, με θετικές επιπτώσεις στην κοινωνία γενικότερα. Αυτές οι συνεργασίες είχαν μεγάλη επιτυχία και εξασφάλισαν σημαντικές  χορηγίες για κοινά ερευνητικά προγράμματα.

Εκτός από την ενεργό συμμέτοχη του σε ερευνητικές δραστηριότητες για την βελτίωση και αναβάθμιση της Κυπριακής οικονομίας, έχει αναπτύξει και συνεργασίες με βιομηχανικούς εταίρους στη Ευρώπη αλλά και σε άλλες χώρες. Δίδεται ειδική έμφαση σε συνεργασίες που προωθούν την μεταφορά και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και των δεξιοτήτων που αποκτούνται στο βιομηχανικό τομέα, και μπορούν να μεταφερθούν σε πρακτικές εφαρμογές και επιφέρουν οικονομικό όφελος η/και βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών. Παραδείγματα αυτών των συνεργασιών, που έχουν αποδώσει βελτιωμένες και αξιοποιήσιμες νέες τεχνολογίες, είναι η ανάπτυξη πολύ βελτιωμένων συστημάτων ρομπότ, συστημάτων άρδευσης με καλύτερη απόδοση για την εξοικονόμηση νερού και νέων τεχνικών ελέγχου της γνησιότητας για χρήση στον έλεγχο μετάλλων και νομισμάτων αλλά και άλλους βιομηχανικούς κλάδους. Η πρόοδος που σημειώθηκε πρόσφατα στη τεχνολογία ρομπότ MRI έχει προσφέρει και αναβαθμίσει κατά ένα σημαντικό βαθμό τον τομέα της υγείας.   

Οι δραστηριότητες ανάπτυξης νέων έξυπνων τεχνολογιών  έχουν την δυνατότητα εκμετάλλευσης  για βιομηχανικούς σκοπούς και αξιοποίησης στην αγορά. Ένα καλό, παράδειγμα είναι τα λογισμικά συστήματα νέας τεχνολογίας, που έχει αναπτύξει, μια έξυπνη «πλατφόρμα» που επιτρέπει τον εντοπισμό ατόμων μέσα σε κτήρια χρησιμοποιώντας  τεχνολογία WIFI που ενσωματώνει  το σύστημα δακτυλικής αποτύπωσης Received Signal Strength (RSS).  

Το Ερευνητικό Κέντρο «Κοίος», αυτή την περίοδο έχει πάνω από 30 ενεργά ερευνητικά προγράμματα, εκ των οποίων τα μισά υποστηρίζονται από την ΕΕ.  Το «Κοίος» είναι ο επικεφαλής εταίρος σε διάφορα ερευνητικά Ευρωπαϊκά προγράμματα, καθώς και ο συντονιστής μεγάλου Ευρωπαϊκού επιστημονικού δικτύου για Έξυπνα Συστήματα Ελέγχου και Ασφάλειας βασικών υποδομών (ESF-COST Action "Intelligent Monitoring, Control and Security of Critical Infrastructure Systems (IntelliCIS)").

Αυτή την στιγμή απασχολούνται στο «Κοίος» πάνω από 70 ερευνητές οι οποίοι εργάζονται υπό την επίβλεψη καθηγητών του Πανεπιστήμιου Κύπρου που είναι καταξιωμένοι ακαδημαϊκοί με εξαίρετες ερευνητικές επιδόσεις στην ακαδημαϊκή και βιομηχανική κοινότητα. Επιπρόσθετα με την διδασκαλία πολλών μαθημάτων, οι ακαδημαϊκοί βοηθούν ως ειδικοί σύμβουλοι σε μια σειρά από οργανισμούς στον βιομηχανικό και κυβερνητικό τομέα. Καλούνται συχνά να συμμετάσχουν σε ομάδες ειδικών επιστημόνων στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες. Πρόσφατα στον Καθηγητή Μάριο Πολυκάρπου, Διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου «Κοίος», απενεμήθη η πιο ψηλή διάκριση στον τομέα ευρωπαϊκών χορηγιών από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας.

Το Ερευνητικό Κέντρο «Κοίος» έχουν κατάλληλα ερευνητικά εργαστήρια, ειδικά σχεδιασμένα και εξοπλισμένα που προσφέρουν το περιβάλλον που χρειάζονται οι ερευνητές του Κέντρου και άλλων εταίρων, για να ασχολούνται απρόσκοπτα στους σύγχρονους και καινοτόμους τεχνολογικούς και επιστημονικούς τομείς.

Το Πρόγραμμα «ΕΥΑΓΟΡΑΣ»

To Ερευνητικό Κέντρο «Κοίος» του Πανεπιστημίου Κύπρου θα συμμετάσχει σε σημαντικό ερευνητικό πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδα-Κύπρου. Το ερευνητικό πρόγραμμα, με το ακρώνυμο, «ΕΥΑΓΟΡΑΣ», στοχεύει στην δημιουργία ενός πρότυπου υπερ-υπολογιστή υψηλής απόδοσης με παράλληλα χαμηλόκόστος, ο οποίος θα μπορεί να αναλύει βιολογικά, ιατρικά και οικολογικά μοντέλα που είναι απαραίτητα για σκοπούς  έρευνας . Ο υπερ-υπολογιστής αυτός θα βοηθήσει στην πρόοδο των ιατρικών επιστημών, καθώς τοπικά και διεθνή ερευνητικά κέντρα θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ένα υψηλότερης απόδοσης, «πράσινο» σύστημα με πολύ χαμηλότερο κόστος και ενεργειακή κατανάλωση.  Ακόμη, το φιλικό προς το χρήστη, ειδικά σχεδιασμένο περιβάλλον προγραμματισμού, θα επιτρέπει βέλτιστο καταμερισμό πόρων του συστήματος για ακόμη μεγαλύτερη απόδοση, χωρίς ο τελικός χρήστης να χρειάζεται να μάθει κάτι περισσότερο από τις ήδη αποκτηθείσες γνώσεις προγραμματισμού.

Οι συνεχείς προσπάθειες που γίνονται για άλματα προόδου στις ιατρικές και περιβαλλοντικές επιστήμες είναι σημαντικές για την περεταίρω βελτίωση της ποιότητας ζωής μας. Νέες επιστήμες όπως η γενετική, η μοριακή και υπολογιστική βιολογία, καθώς και η ανάπτυξη νέων μοντέλων φυσικών και οικολογικών συστημάτων, μπορούν να μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε νέες θεραπείες για πρόληψη ασθενειών καθώς και καλύτερες μεθόδους για την προστασία του περιβάλλοντος. Η πρόοδος των υποσχόμενων αυτών επιστημών του αύριο, είναι συνδεδεμένες με την τεχνολογία που βρίσκεται πίσω από τα υπολογιστικά συστήματα που έχουμε στην διάθεση μας σήμερα. Τα συστήματα αυτά είναι απαραίτητα για την ανάλυση του συνεχώς αυξανόμενου όγκου δεδομένων μέσω των πραγματικά πολύπλοκων αλγορίθμων που χρησιμοποιούνται κατακόρον στις  ιατρικές επιστήμες. Οι επιστήμονες- ερευνητές έχουν να αντιμετωπίσουν, μεταξύ άλλων, σημαντικά προβλήματα που αφορούν τη διαχείριση  τεράστιου όγκου δεδομένων τα οποία παράγονται καθημερινά στο εργαστήριο, καθώς και τους μεγάλους χρόνους επεξεργασίας που απαιτούνται για την εξόρυξη της τελικής-χρήσιμης πληροφορίας. Η υπάρχουσα τεχνολογία ωθείται στα άκρα από τις ακραίες απαιτήσεις των εφαρμογών αυτών, έτσι η έρευνα ανά το παγκόσμιο συνήθως στηρίζεται σε  φάρμες υπολογιστών για την ανάλυση των δεδομένων. Επίσης τα συστήματα αυτά είναι ογκώδη, ενεργοβόρα και συνοδεύονται με υψηλό κόστος κατασκευής και συντήρησης. Δυστυχώς όμως, παραμένουν αναγκαία, καθώς παρέχουν ευελιξία και μπορούν να προγραμματιστούν για νέες εφαρμογές μέσω λογισμικού, αντίθετα με υπολογιστικά συστήματα που περιέχουν ειδικά κατασκευασμένα κυκλώματα τα οποία αν και έχουν μεγαλύτερη απόδοση, δεν μπορούν να αλλάξουν λειτουργία.

Το κενό αυτό υπόσχονται να καλύψουν νέες τεχνικές που επιτρέπουν την συνύπαρξη επεξεργαστών γενικού σκοπού με κυκλώματα αναδιατασσόμενης λογικής στο ίδιο σύστημα. Τα κυκλώματα αναδιατασσόμενης λογικής εκτελούν αλγόριθμους απευθείας πάνω στο υλικό με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα τους εκτελούσε ένα ειδικά κατασκευασμένο  κύκλωμα, αλλά έχουν την ικανότητα να επαναρυθμίζονται ώστε να εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες. Ένα υπολογιστικό σύστημα που συνδυάζει επεξεργαστές  γενικού σκοπού και αναδιατασσόμενη λογική,  θα μπορεί να προσφέρει καλύτερο χρόνο επεξεργασίας έχοντας την ίδια ευελιξία με τα υπάρχοντα συστήματα.

Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΤΠΑ) και από Εθνικούς Πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου, στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ, Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία, που αφιερώνεται στη διαπεριφερειακή, διακρατική και διασυνοριακή συνεργασία. Οι εταίροι του έργου, εκτός του Ερευνητικού Κέντρου «Κοίος» και του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Πανεπιστημίου Κύπρου, περιλαμβάνουν το Πολυτεχνείο Κρήτης που έχει το ρόλο του συντονιστή, και το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών. Συντονιστής της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Κύπρου είναι ο Δρ.Θεοχάρης Θεοχαρίδης, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Πανεπιστημίου Κύπρου και μέλος του Ερευνητικού Κέντρου «Κοίος».