Σκοπός του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. είναι η διεξαγωγή επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, η πειραματική ανάπτυξη και επίδειξη, η διάδοση και εφαρμογή των αποτελεσμάτων της έρευνας, ιδιαίτερα στους τομείς της μελέτης και προστασίας της υδρόσφαιρας, των οργανισμών της, των ορίων της με την ατμόσφαιρα, την ακτή και το βυθό, των φυσικών, χημικών, βιολογικών και γεωλογικών συνθηκών που επικρατούν και διέπουν τα παραπάνω συστήματα, με (α) παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών, (β) υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων που αφορούν την κοινωνία, την οικονομία, τον πολιτισμό, (γ) οικονομική τους εκμετάλλευση είτε από το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. ή και τους εργαζόμενους σ’ αυτό ή και από τρίτους. Για την επίτευξη των σκοπών του, το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.:

•    Σχεδιάζει και εκτελεί ερευνητικά και τεχνολογικά προγράμματα, έργα και εκπονεί μελέτες με ανάλογο αντικείμενο.
•    Προωθεί την ανάπτυξη σχέσεων και συνεργασιών με διεθνείς οργανισμούς, ΑΕΙ και συναφή Ερευνητικά Ιδρύματα της ημεδαπής και αλλοδαπής καθώς και νομικά και φυσικά πρόσωπα.
•    Ειδικεύει επιστήμονες στους πιο πάνω τομείς.
•    Συμβάλλει στην εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση του κοινού.
•    Παρέχει επιστημονικές και τεχνολογικές πληροφορίες διαθέτοντας την κατάλληλη ηλεκτρονική διασύνδεση.
•    Παράγει προϊόντα και παρέχει υπηρεσίες σχετικά με τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα.
•    Εκπροσωπεί τη χώρα σε διεθνείς οργανισμούς με συναφείς δραστηριότητες.

Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας

Το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας ιδρύθηκε το 1985 και αποτελεί το μεγαλύτερο από τα ινστιτούτα του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Στη δεκαετία του 1990 το Ινστιτούτο αναπτύχθηκε με συνεχώς αυξανόμενους ρυθμούς. Η ανάπτυξη συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ως αποτέλεσμα της συμμετοχής του σε ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα και προγράμματα εθνικής χρηματοδότησης, και περιλαμβάνει αφενός επέκταση των ερευνητικών και άλλων δραστηριοτήτων, αφετέρου αύξηση το ερευνητικού/επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού. Το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας αποτελεί σήμερα έναν από τους κυριότερους και πλέον αξιόπιστους φορείς θαλάσσιας έρευνας του ευρωπαϊκού χώρου και έχει ηγετικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ερευνητικός Προσανατολισμός Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας
Το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας είναι το μοναδικό στην Ελλάδα που πραγματοποιεί πολυθεματική, φυσική, χημική, βιολογική και γεωλογική θαλάσσια και παράκτια έρευνα. Στις ερευνητικές δραστηριότητες συγκαταλέγονται εργασίες πεδίου, πειράματα πεδίου εργαστηριακά πειράματα και εργαστηριακές αναλύσεις που αποσκοπούν στη μελέτη των χαρακτηριστικών και των διεργασιών στο θαλάσσιο περιβάλλον, στον ωκεάνιο πυθμένα, στο υπόστρωμα του πυθμένα και το στερεό φλοιό, στην ατμόσφαιρα και την παράκτια χέρσο.
Ως εκ τούτου, το Ινστιτούτο διενεργεί έρευνες και συλλέγει δεδομένα και πληροφορίες που αφορούν όλες σχεδόν τις πτυχές του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος και με την πρόοδο και εξέλιξη των ερευνητικών εργασιών έχει υιοθετήσει έναν πολυκλαδικό τρόπο προσέγγισης των ερευνητικών αντικειμένων.
Βασικό εργαλείο του Ινστιτούτου αποτελεί το σύστημα ΠΟΣΕΙΔΩΝ.
Στην Ελλάδα η καθημερινή ζωή και η επιχειρηματική δραστηριότητα είναι άρρηκτα δεμένες με τη θάλασσα. Η έγκαιρη και αξιόπιστη πληροφόρηση για την κατάσταση του υγρού στοιχείου είναι ζωτικής σημασίας. Την τελευταία δεκαετία, το σύστημα ΠΟΣΕΙΔΩΝ καλύπτει αυτήν ακριβώς την ανάγκη.
Με την εγκατάσταση ενός δικτύου πλωτών ωκεανογραφικών μετρητικών σταθμών (buoys) και τη δημιουργία ενός ειδικού επιχειρησιακού κέντρου για την πρόγνωση και επεξεργασία των δεδομένων, ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ αποτελεί μια πρωτοποριακή υποδομή για τα Ευρωπαϊκά δεδομένα.
Με την εγκατάσταση ενός δικτύου πλωτών ωκεανογραφικών μετρητικών σταθμών (buoys) και τη δημιουργία ενός ειδικού επιχειρησιακού κέντρου για την πρόγνωση και επεξεργασία των δεδομένων, ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ αποτελεί μια πρωτοποριακή υποδομή για τα Ευρωπαϊκά δεδομένα.

Το δίκτυο πλωτών μετρητικών σταθμών καταγράφει τις φυσικές, βιολογικές και χημικές παραμέτρους των Ελληνικών θαλασσών. Στη συνέχεια τα δεδομένα μεταδίδονται στο Επιχειρησιακό Κέντρο όπου τροφοδοτούν μοντέλα πρόγνωσης τελευταίας γενιάς.

Το σύστημα ΠΟΣΕΙΔΩΝ είναι ένα μοναδικό εργαλείο για τον εθνικό σχεδιασμό με στόχο τη διαχείριση και προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος της χώρας. Παράλληλα αποτελεί ένα ανεκτίμητο πλεονέκτημα για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων, την πρόληψη καταστροφικών περιστατικών, και τη διασφάλιση της ανθρώπινης ζωής. Στα πλαίσια της παγκόσμιας στρατηγικής για την ανάπτυξη της Επιχειρησιακής Ωκεανογραφίας το ΠΟΣΕΙΔΩΝ, αναπτύσσοντας τεχνολογία αιχμής, τοποθετεί την Ελλάδα σε ισχυρή θέση στο χώρο της Μεσογείου.

Ένα από τα προσφερόμενα προϊόντα του συστήματος είναι το οικολογικό μοντέλο του ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ με το οποίο το ΕΛΚΕΘΕ συμμετέχει στον ΕΥΑΓΟΡΑ. Το μοντέλο αποτελείται από δύο αριθμητικά μοντέλα, συζευγμένα σε πραγματικό χρόνο: το υδροδυναμικό μοντέλο, που έχει βασιστεί στο Princeton Ocean Model (POM) (Blumberg and Mellor, 1978) και εφαρμόζεται στην περιοχή της Μεσογείου με οριζόντια ανάλυση 1/100 και κατακόρυφη 24 σ-επίπεδων, και ένα βιογεωχημικό μοντέλο κατώτερου τροφικού επιπέδου, το οποίο βασίζεται στο European Regional Seas Ecosystem Model (ERSEM, Baretta et al., 1995; Blackford et al., 2004; Petihakis et al. 2002). Ένα σχήμα αφομοίωσης δεδομένων εφαρμόζεται σε εβδομαδιαία βάση στις φυσικές παραμέτρους (Korres et al., 2008), ενώ για την μεταφορά των βιολογικών μεταβλητών χρησιμοποιείται ένα συντηρητικό σχήμα δεύτερης τάξης (Lin et al., 1994).
Αποδίδοντας τα βασικότερα χαρακτηριστικά του οικοσυστήματος της Μεσογείου, το οικολογικό μοντέλο περιλαμβάνει τρεις κύριες λειτουργικές ομάδες (πρωτογενείς παραγωγοί, θηρευτές και αποικοδομητές), δίνοντας τη δυνατότητα περιγραφής των κυριότερων διεργασιών που αφορούν στον κύκλο του άνθρακα, με κάθε ομάδα να υποδιαιρείται σε επιμέρους υποομάδες με βάση το μέγεθος ή/και τη μέθοδο τροφοληψίας, δημιουργώντας ένα πλέγμα δέκα μεταβλητών. Τέσσερις από αυτές ανήκουν στο φυτοπλανκτόν (διάτομα, νανοπλανκτόν, πικοπλανκτόν, δινομαστιγωτά), τρεις στους θηρευτές (μεσοζοοπλανκτόν, μικροζοοπλανκτόν, ετερότροφα δινομαστιγωτά), μία στους αποικοδομητές (βακτήρια), ενώ δύο αντιπροσωπεύουν την νεκρή οργανική ύλη (σωματιδιακή και διαλυτή). Η ροή του άνθρακα στο πλέγμα του μοντέλου καθορίζεται από διεργασίες που συνδέονται τόσο με την φυσιολογία όσο και με τον πληθυσμό κάθε ομάδας, όπως η ανάπτυξη, η αναπνοή, η απέκκριση, η θνησιμότητα, η θήρευση κλπ., ενώ η δυναμική των θρεπτικών αλάτων συνδέεται με αυτή του άνθρακα μέσα από ένα σχήμα μεταβλητού λόγου C:N:P:Si των διαφόρων ομάδων.
Για την δημιουργία των αρχικών πεδίων θρεπτικών αλάτων στο πλέγμα του μοντέλου, χρησιμοποιήθηκε η κλιματολογία Medatlas 2002 (http://www.ifremer.fr/medar/). Οι εισροές από τα κυριότερα ποτάμια της Μεσογείου (Πάδος(Po), Ροδανός (Rhone), Έβρος (Ebro), Νείλος (Nile)) και του Β. Αιγαίου (Αξιός, Στρυμώνας, Νέστος, Έβρος, Πηνειός) περιγράφονται στο μοντέλο με βάση δεδομένα από το πρόγραμμα EU-SESAME (θρεπτικά άλατα) και διαθέσιμα δεδομένα από τη βιβλιογραφία ((Moutin et al., 1998, για τον Ροδανό ποταμό; Degobbis et al., 1990, για τον Πάδο; Skoulikidis et al., 1993, για το Β.Αιγαίο). Για τα νερά της Μαύρης Θάλασσας που εισέρχονται από τα στενά των Δαρδανελίων υιοθετούνται μέσες εποχιακές συγκεντρώσεις για τα θρεπτικά άλατα (Tugrul el a., 2002) και μέσες ετήσιες συγκεντρώσεις για την διαλυτή οργανική ύλη (Polat et al. 1996).