Συντάχθηκε 03-10-2025 11:30
Τόπος: Κ2 - Κτίριο ΧΗΜΗΠΕΡ, Κ2.Α.7
Έναρξη: 06/10/2025 14:30
Λήξη: 06/10/2025 15:30
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Όνοματεπώνυμο Φοιτητή: Παρασκευή Ρώμη Κυρίμη
Α.Μ.: 2020050087
Ημερομηνία Παρουσίασης: 6 Οκτωβρίου 2025
Ώρα: 14:30-15:30
Αίθουσα: Κ2.Α7
Θέμα ΔE «Η Μεγάλη Πυρκαγιά του Έβρου του 2023 και η Μελέτη Συσχέτισής της με την κλιματική αλλαγή »
Title «The 2023 Evros Wildfire and the Study of its Association with climate change»
Επιβλέπων: Βουλγαράκης Απόστολος
Τριμελής Εξεταστική Επιτροπή:
1 Βουλγαράκης Απόστολος
2 Γρυλλάκης Εμμανουήλ
3 Κουτρούλης Αριστείδης
Περίληψη:
Η πυρκαγιά του 2023 στον Έβρο, στη βορειοανατολική Ελλάδα, αποτέλεσε τη μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καίγοντας σχεδόν 94.000 εκτάρια και αναδεικνύοντας επείγοντα ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο της κλιματικής αλλαγής σε ακραία επεισόδια πυρκαγιών. Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τις μετεωρολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια του γεγονότος και επιχειρεί να αξιολογήσει σε ποιον βαθμό η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή συνέβαλε στην πιθανότητα εμφάνισης τέτοιων ακραίων συνθηκών.
Η ανάλυση συνδύασε δεδομένα επανάλυσης και σύνολα δεδομένων κλιματικών σεναρίων. Αρχικά, χρησιμοποιήθηκαν μετεωρολογικά δεδομένα από το ERA5 (Copernicus Climate Change Service, ECMWF) για τους μήνες Ιούλιο–Σεπτέμβριο, κατά την περίοδο 1940–2024. Εξετάστηκαν η θερμοκρασία, η σχετική υγρασία, η ταχύτητα ανέμου και η βροχόπτωση, και υπολογίστηκε ο δείκτης επικινδυνότητας πυρκαγιάς Fire Weather Index (FWI). Παράλληλα, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από την πρωτοβουλία ISIMIP3a (GSWP3–W5E5) υπό δύο σενάρια: obsclim (επανάλυση με ανθρωπογενείς επιδράσεις) και counterclim (επανάλυση χωρίς ανθρωπογενείς επιδράσεις), επιτρέποντας ανάλυση απόδοσης (attribution).
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι κατά την πυρκαγιά του Έβρου επικράτησαν εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες για την εξάπλωση της φωτιάς. Τα δεδομένα ERA5 κατέγραψαν παρατεταμένο καύσωνα, πολύ χαμηλή υγρασία, ισχυρούς ανέμους και ελάχιστη βροχόπτωση, με τιμές FWI που ξεπέρασαν τις 80 μονάδες, από τις υψηλότερες στην ιστορική σειρά. Η ανάλυση έδειξε σαφή αύξηση των ημερών με FWI άνω του 90ού και 95ού εκατοστημορίου μετά τη δεκαετία του 1990, σε συμφωνία με τη θερμότερη και ξηρότερη θερινή κλιματολογία της Μεσογείου. Η σύγκριση obsclim–counterclim αποκάλυψε ότι τα παρατηρημένα άκρα θα ήταν πολύ λιγότερο πιθανά χωρίς την ανθρωπογενή θέρμανση. Ειδικά για το διάστημα 19 Αυγούστου–3 Σεπτεμβρίου 2023, οι περισσότερες ημερήσιες τιμές FWI αντιστοιχούσαν σε ≥99ο εκατοστημόριο στο counterclim, υπογραμμίζοντας την εξαιρετική σπανιότητά τους σε ένα «φυσικό» κλίμα.
Η εργασία καταδεικνύει με σαφήνεια ότι το ανθρωπογενές σήμα της κλιματικής αλλαγής έχει μετατοπίσει την στατιστική κατανομή του FWI προς υψηλότερες τιμές, αυξάνοντας σημαντικά την πιθανότητα ακραίων επεισοδίων όπως η πυρκαγιά του Έβρου. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία ενσωμάτωσης της κλιματικής απόδοσης στην αξιολόγηση κινδύνου και στη διαχείριση πυρκαγιών στη Μεσόγειο.
Abstract:
The 2023 wildfire in the Evros region of northeastern Greece was the largest ever recorded in the European Union, burning nearly 94,000 hectares and raising urgent questions about the role of climate change in extreme fire events. This thesis investigates the meteorological conditions during the event and evaluates to what extent anthropogenic climate change influenced the likelihood of such extremes.
The analysis combined reanalysis and impact-model datasets. First, meteorological data from ERA5 (Copernicus Climate Change Service, ECMWF) were retrieved for July–September over the period 1940–2024. Temperature, relative humidity, wind speed, and precipitation were analyzed and used to compute the Fire Weather Index (FWI). In parallel, bias-adjusted climate input from ISIMIP3a (GSWP3–W5E5) was examined under two scenarios: obsclim (with anthropogenic forcing) and counterclim (without anthropogenic forcing), allowing an attribution assessment.
Results show that during the Evros wildfire, meteorological conditions were exceptionally conducive to fire spread. ERA5 data indicate a persistent heat episode, very low humidity, strong winds, and negligible rainfall, producing FWI values that peaked above 80, among the highest on record. Analysis of the historical series revealed a clear upward shift in the frequency of days exceeding the 90th and 95th percentiles of FWI after the 1990s, consistent with Mediterranean summer warming and drying. Comparison of obsclim and counterclim scenarios demonstrated that the observed extremes would have been far less probable in a climate without anthropogenic warming. Specifically, during 19 August–3 September 2023, most daily FWI values corresponded to ≥99th percentiles in the counterclim world, highlighting their exceptional rarity in the absence of human influence.
This work provides robust evidence that the anthropogenic climate signal has shifted the distribution of fire weather conditions in northeastern Greece, substantially increasing the likelihood of extremes such as the 2023 Evros wildfire. The findings underscore the importance of integrating climate attribution into fire risk assessment and preparedness planning in the Mediterranean.
