Συντάχθηκε 23-10-2025 11:03
Τόπος:
Σύνδεσμος τηλεδιάσκεψης
Έναρξη: 27/10/2025 19:30
Λήξη: 27/10/2025 20:30
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντώνη Καραμήτρου
με θέμα
Μελέτη αποκατάστασης και επανάχρησης των Φυλακών του Μεσαίου Κάστρου Μυτιλήνης
Proposal for the restoration and reuse of the Prisons in the Middle Castle of Mytilene
Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2025, 6.00 μ.μ. με τηλεδιάσκεψη
Εξεταστική Επιτροπή
Καθηγητής Νίκος Σκουτέλης (επιβλέπων, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης)
Καθηγήτρια Μαρία Δούση (Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Α.Π.Θ.)
Αναπληρωτής Καθηγητής Κλήμης Ασλανίδης (Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης)
Περίληψη
Το Κάστρο της Μυτιλήνης βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της σύγχρονης πόλης, στην κορυφή μιας χερσονήσου. Η διάταξη του Κάστρου ακολουθεί τη μορφολογία του εδάφους και διαιρείται σε τρία τμήματα το Άνω, το Μεσαίο και το Κάτω Κάστρο. Η κατοίκηση του χώρου πραγματοποιείται κατά την αρχαιότητα, ενώ οι πρώτες αναφορές για την ύπαρξη οχυρού ανήκουν στην βυζαντινή περίοδο. Το κάστρο έχει δεχθεί σωρεία οικοδομικών επεμβάσεων (τροποποιήσεις, προσθήκες), αλλά και πλήθος φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών (σεισμοί, απόσπαση υλικού) στην μακραίωνη ιστορία του, ειδικά με την μετάβαση στην Γενοβέζικη οικογένεια των Γατελούζων (1355) έως και τον Β΄ Π.Π. Το 1937 το Κάστρο της Μυτιλήνης κηρύσσεται ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με το σύνολο των εντός του, κτηρίων. Τα τελευταία 20 χρόνια πραγματοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου σειρά αναστηλωτικών έργων και έργων αποκατάστασης για την ανάδειξη και αξιοποίηση του Κάστρου, έτσι ώστε να μπορέσει να ενταχθεί ως πολιτιστικός αλλά και ως πλουτοπαραγωγικός πόρος στην πόλη.
Οι Φυλακές του Κάστρου της Μυτιλήνης χωροθετούνται στο μεσαίο τμήμα του. Πρόκειται για λιθόκτιστο κτίσμα της Οθωμανικής περιόδου, το οποίο δεν έχει μελετηθεί εκτενώς. Χαρακτηριστικό γνώρισμά του είναι η κεντρική αυλή γύρω από την οποία διατάσσονται δεκαεπτά (17) αίθουσες. Την αυλή την διατρέχει ανοικτός αγωγός που πιθανόν χρησιμοποιούνταν για τον καθαρισμό των δωματίων ή και τη συλλογή των όμβριων υδάτων. Στην νότια είσοδό του υπάρχει σε ερειπιώδη μορφή πυργοειδής κατασκευή, η οποία φέρει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα με οθωμανική επιγραφή. Στο κτήριο δυτικά διαμορφώνεται υπόγειο, που ενδεχομένως χρησιμοποιούνταν ως κρατητήριο. Το κτήριο των Φυλακών σήμερα δεν είναι επισκέψιμο από το κοινό και λειτουργεί ως αποθηκευτικός χώρος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου, η οποία έχει προβεί σε άτεχνες επεμβάσεις επί αυτού, αλλοιώνοντας την αισθητική του μνημείου.
Η μελέτη αποκατάστασης και επανάχρησης του κτηρίου των Φυλακών του Μεσαίου Κάστρου της Μυτιλήνης στοχεύει στην ανάδειξη του, έτσι ώστε να γίνει καταλύτης εξελίξεων, ενισχύοντας την επισκεψιμότητα του Κάστρου και τη σύνδεσή του με την πόλη. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνει προσπάθεια διερεύνησης της κατάλληλης χρήσης ή χρήσεων που θα μπορούσε να λάβει το μνημείο. Εν τούτοις, η εργασία αρχικά θα αποτολμήσει την ιστορική τεκμηρίωση του μνημείου μιας και τόσο η χρονολόγησή του, όσο και οι χρήσεις του αποτελούν αμφιλεγόμενο ζήτημα. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει η γεωμετρική τεκμηρίωση του με χρήση συμβατικών αλλά και σύγχρονων μεθόδων αποτύπωσης (φωτογραμμετρία) για την σύνταξη σχεδίων της υφιστάμενης κατάστασής του. Επίσης θα γίνει προσπάθεια ανάλυσης της παθολογίας του μνημείου και των πιθανών αιτιών που προκαλούν τις φθορές σε αυτό. Παράλληλα θα προσεγγιστούν οι αρχές της επέμβασης και η θεωρητική τους τεκμηρίωση, η αξιολόγηση των αξιών του εν λόγω μνημείου καθώς και θα μελετηθούν καλές πρακτικές. Τέλος παρατίθενται τα σχέδια της επέμβασης, η οποία εκκινούμενη από τα βασικά χαρακτηριστικά της κατασκευής του κτηρίου (αίθριο - αγωγός) δύναται να δημιουργήσει χωρικές οντότητες συμβατές με το υφιστάμενο.
