Ημερολόγιο Εκδηλώσεων

Ονοματεπώνυμο:Μαρίνα Λορελάη Χριστοδούλου

Τίτλος:Η ενδυνάμωση της κοινότητας μέσω του συμμετοχικού σχεδιασμού. Το παράδειγμα των Informal Settlements του Puerto Rico 

Τitle:Participatory planning as a means of community empowerment. The case of the Puerto Rican Informal Settlements. 

Τετάρτη 12 Ιουlίου 2023, 13.00 μ.μ.

Εξεταστική Επιτροπή
Επίκουρος Καθηγητής Δημήτρης Ρότσιος (επιβλέπων) 
Αναπληρωτής Καθηγητής Βαζάκας Αλέξανδρος 
 Αναπληρώτρια  Καθηγήτρια  Καραμανέα Παναγιώτα 

Περίληψη 

 
Τα informal settlements αποτελούν ένα αστικό φαινόμενο το οποίο τα τελευταία χρόνια κερδίζει το ενδιαφέρον της κοινότητας του αστικού σχεδιασμού τόσο για τα ιδιαίτερα χαρακτηρίστηκα του όσο και για τη σύνθεση των κοινοτήτων που το απαρτίζουν. Η επικαιρότητα της συζήτησης για την αναζήτηση του “Spatial Justice” έχει αναδείξει την μορφή των κοινωνικών σχέσεων και των σχέσεων παραγωγής που διέπουν τους εν λόγω οικισμούς. Η μελέτη των informal settlements, κυρίως στις χώρες του Νότου, φέρνει στο προσκήνιο τρόπους χωρικής διαχείρισης που βασίζονται στην συλλογική δράση και την αλληλεγγύη. Σήμερα, η βιβλιογραφία αναγνωρίζει ότι ο ρόλος του σχεδιασμού δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατος, αφού οι αποφάσεις που λαμβάνονται για τη διαχείριση του χώρου επαναπροσδιορίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων, τις σχέσεις παραγωγής αλλά και τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον. Υπό αυτό το πρίσμα, οι αρχιτέκτονες και οι πολεοδόμοι καλούνται να βρουν τα εργαλεία με τα οποία θα μπορέσουν να εξομαλύνουν τις κοινωνικές, οικονομικές και χωρικές ανισότητες που προκύπτουν στον χώρο. Αναγνωρίζοντας ως πηγή των χωρικών αυτών ανισοτήτων την νέο-φιλελεύθερη πολιτική, στρέφουν το βλέμμα σε ένα μοντέλο εναλλακτικής άμεσης δημοκρατίας. Η κοινότητα συμμετέχει στην λήψη αποφάσεων σχεδιασμού, επαναδιεκδικεί το δικαίωμά της στην πόλη και συνδιαμορφώνει επί των  διαδικασιών αστικοποίησης. Η παρούσα ερευνητική εργασία επιχειρεί να αναδείξει την σύνδεση του συμμετοχικού σχεδιασμού με την διαμόρφωση μιας δίκαιης, δημοκρατικής και βιώσιμης πόλης σε επίπεδο κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό. Μέσα από το παράδειγμα των οικισμών του San Juan και Adjuntas στο Puerto Rico αφενός παρουσιάζεται το σύγχρονο κοινωνικό-χωρικό αστικό φαινόμενο των informal settlements και αφετέρου ερευνάται το πως η συμμετοχή και η συνεργατικότητα αποτέλεσε μέσο για την ενδυνάμωση της κοινότητας. Γίνεται ακόμα, μια προσπάθεια να αντιληφθεί κανείς τον συμμετοχικό σχεδιασμό όχι μόνο σαν ένα εργαλείο των ειδικών, αλλά και σαν μία αυτόβουλη πρωτοβουλία των κατοίκων για αυτό-οργάνωση. Να αναδειχθεί, με άλλα λόγια, η τομή του συμμετοχικού σχεδιασμού (Communicative Planning) του Βορρά και του ριζοσπαστικού σχεδιασμού (Insurgent Planning) του Νότου.