Ημερολόγιο Εκδηλώσεων

Τίτλος εργασίας: 

Μελέτη υπόθερμων τραβερτινούχων πηγών της επαρχίας Σφακίων, δυτική Κρήτη

Συμβουλευτική Επιτροπή:

Καθ. Ε. Μανούτσογλου (Επιβλέπων),

Καθ. Ν. Καλλίθρακας Κόντος,

Δρ. Ν. Σπανουδάκης, ΕΔΙΠ

Περίληψη εργασίας:

Στην διπλωματική εργασία γίνεται μια προσπάθεια συστηματικής προσέγγισης των τραβερτινούχων πηγών της ευρύτερης περιοχής Φραγκοκάστελλου της επαρχίας Σφακιών του ν. Χανίων στην δυτική Κρήτη, μιας συστοιχίας πηγών που εκφορτίζονται στο παραλιακό μέτωπο. Η πρώτη πηγή που ονομάζεται από τους ντόπιους Κυραλή εκφορτίζεται στο μέτωπο του κύματος στο μέσο ενός μικρού φυσικού κόλπου ανατολικά από την θέση που έχει χτιστεί το Φραγκοκάστελλο ενώ, η δεύτερη πηγή (που για πρακτικούς λόγους ονομάστηκε Sunrise) βρίσκεται στην παραλία Ορθή άμμος. Οι δύο πηγές είναι υπόθερμες και συνδέονται με τραβερτινικές αποθέσεις, που προσμοιάζουν με μακροσκοπικές μορφοδομές σύγχρονων αποθέσεων γνωστών γεωθερμικών και ιαματικών πεδίων της Ελλάδας (Θερμοπύλες, Αιδηψό, κλπ).  

Οι πηγές που μελετήθηκαν φιλοξενούνται και εκφορτίζουν υδροφόρους που βρίσκονται εντός του σχηματισμού του Νεογενούς Φραγκοκάστελλο ο οποίος καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα της παράκτιας ζώνης. Σύμφωνα με βιβλιογραφικές αναφορές ο σχηματισμός αυτός περιλαμβάνει δύο διακριτές ιζηματογενής ακολουθίες. Η ακολουθία που σχετίζεται με τις δύο πηγές είναι ορατή ανατολικά από το Φραγκοκάστελλο, σε έναν παράκτιο κρημνό πάχους 35 μέτρων και αποτελείται κυρίως από πράσινο-μπλε αργίλους που υπόκεινται ασβεστολίθων.

Από τις πηγές αυτές συλλέχθηκαν δείγματα υδάτων σε τέσσερις διαφορετικές περιόδους δειγματοληψίας (Σεπτέμβριος του 2016, Μάιος του 2017, Αύγουστος του 2017, Σεπτέμβριος του 2018 και Ιανουάριος του 2018). Πέραν της μέτρησης φυσικοχημικών παραμέτρων που μετρήθηκαν in situ αναλύθηκαν τα κύρια στοιχεία και τα ιχνοστοιχεία των πηγών. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν συγκρίθηκαν με όρια που έχουν τεθεί με διαχρονικά διάφορες οδηγίες και από διάφορους οργανισμούς και θεσμούς (π.χ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κτλ), για τον καθορισμό π.χ. των ανώτατων τιμών συγκεντρώσεων συγκεκριμένων στοιχείων, ή/και των ενδείξεων για την επισήμανση των συστατικών των φυσικών μεταλλικών νερών κτλ. Από τα αποτελέσματα αυτών των αναλύσεων προέκυψε ότι τα ύδατα της πηγής Κυραλή επιρεάζονται περιοδικά από θαλάσσια διείσδυση, αφού ανάλογα με την χρονική περίοδο δειγματοληψίας μπορούν να χαρακτηριστούν Ca-Mg-HCO3-Cl, Mg-Ca-HCO3 και Mg-Ca-HCO3-Cl. Οι τιμές Ολικών Διαλυμένων Στερεών (TDS) κινούνται μεταξύ  280-340 mg/L ενώ τα ύδατα της πηγής Sunrise είναι τύπου Ca-Mg-HCO3-Cl ενώ τα Συνολικά Διαλυμένα Στερεά (TDS) κινούνται σε πολύ μικρότερο εύρος τιμών 310-318 mg/L. Σχετικά με τα ιχνοστοιχεία παρατηρείται ότι μεταξύ των άλλων υπάρχουν ίχνη F και Fe με συγκεντρώσεις 0,06-0,24 mg/L και 0,02-0,11 μg/L αντίστοιχα για την πηγή Κυραλή ενώ για την Sunrise 0.06-0.24 mg/L και 0.02-0.08 μg/L.

Πέραν των ανατέρω δόθηκε έμφαση στις αποθέσεις τραβερτίνη που συνδέονται με αυτές τις πηγές. Στην εργασία αυτήν συλλέχθηκαν και συγκρίθηκαν βιβλιογραφικά δεδομένα που σχετίζονται με τραβερτινούχες πηγές από την Ελλάδα (Αιδηψό, τον οικισμό Ήλια Αιδηψού, Θερμοπύλες και Καμμένα Βούρλα) και την Τουρκία (Pamukkale, Jandarma HS, Beltes HS, Cukurbag HS, Karahayıt HS και Karasu CW). Περιληπτικά, από την σύγκριση προέκυψε ότι τα ύδατα της Κεντρικής Ελλάδας έχουν υψηλότερες τιμές Ολικών Διαλυμένων Στερεών (TDS) από αυτά του Φραγκοκάστελλου, της τάξης των 7.550-54.680 mg/L ενώ για τα δείγματα της Τουρκίας δεν έχουν βρεθεί στοιχεία. Σε σχέση με την θερμοκρασία, τα ύδατα της Κεντρικής Ελλάδας και της Τουρκίας χαρακτηρίζονται ως θερμά καθώς παρουσιάζουν κατα κύριο λόγο υψηλότερο εύρος T (ºC) από τα ύδατα μελέτης της τάξης των 29,6-80,5˚C και 12-35,5˚C αντίστοιχα.