Ημερολόγιο Εκδηλώσεων

Ονοματεπώνυμο: Σταυρούλα Παναγιώταρου

Τίτλος: Βραζιλιάνικος Μπρουταλισμός: Η Σχολή του Σάο Πάολο και το έργο του Paulo Mendes da Rocha

Title: Brazilian Brutalism: The School of São Paulo and the work  of Paulo Mendes da Rocha

Εξεταστική Επιτροπή

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αμαλία Κωτσάκη (επιβλέπουσα)

Επίκουρη Καθηγήτρια Παναγιώτα Καραμανέα

Αναπληρωτής Καθηγητής Δημήτρης Τσακαλάκης

Περίληψη

Σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση της απόδοσης τοπικού χαρακτήρα στην μπρουταλιστική αρχιτεκτονική της Βραζιλίας μέσα από το έργο και τις θεωρητικές θέσεις αρχιτεκτόνων της Σχολής του Σάο Πάολο, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στο έργο του Paulo Mendes da Rocha.

Αντικείμενο της εργασίας αποτελεί το έργο των κυριότερων εκπροσώπων του Μπρουταλισμού στο Σάο Πάολο. Η επιλογή των αρχιτεκτόνων και του έργου τους έγινε με κριτήριο τη συνέπεια τους στο μπρουταλισμό διεθνώς (1945-1975), όσο και την αναζήτηση τοπικών χαρακτηριστικών όπως αυτά διαμορφώθηκαν από τη Σχολή του Σάο Πάολο. Από τον Joao Batista Vilanova Artigas, τον κεντρικό εκπρόσωπο των βασικών θέσεων της Σχολής, στην σημαντική συμβολή της Lina Bo Bardi που επηρέασε με τα μεγάλης κλίμακας έργα της στην αντίληψη για το δημόσιο χώρο για όλους και την ένταξη του τοπικού πολιτισμού στην αρχιτεκτονική. Εκτενέστερα θα παρουσιαστεί το έργο του βραβευμένου με Pritzker Paulo Mendes da Rocha, που με την τολμηρή χρήση της τεχνολογίας στην εφαρμογή του σκυροδέματος κατέστησε τη Βραζιλιάνικη αρχιτεκτονική μία από τις πιο αυθεντικές εκδηλώσεις αρχιτεκτονικής κουλτούρας στα τέλη του 20ού αιώνα, οδηγώντας ένα βήμα παρά πέρα τη σύγχρονη αρχιτεκτονική.

Το έργο των αρχιτεκτόνων εξετάζεται μέσω κειμένων Βραζιλιάνων αρχιτεκτόνων και θεωρητικών της Βραζιλίας (Ruth Verde Zein, Flavio Motta, Carlos Eduardo Dias Comas, Hugo Segawa) αλλά και διεθνών (Daniele Pisani, Richard J. Williams) ενώ παράλληλα προσεγγίζονται τα θέματα του Μπρουταλισμού και του κριτικού τοπικισμού από κείμενα ιστοριογράφων και θεωρητικών του 20ού αιώνα (William Curtis, Reyner Banham, Kenneth Frampton, Steffen Lehmann).

Η παρούσα εργασία θα επιχειρήσει να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα:

Ποια είναι τα κυριότερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που αποδίδουν τοπικότητα στο βραζιλιάνικο μπρουταλισμό και πώς ερμηνεύεται η επιλογή τους; Διακρίνεται σχέση των χαρακτηριστικών αυτών με την αρχιτεκτονική παράδοση της Βραζιλίας και ποια στοιχεία επιλέγονται για να αποδώσουν τοπικό χαρακτήρα στον βραζιλιάνικο μπρουταλισμό; Εμφανίζονται διαφοροποιήσεις ανάμεσα στο έργο διαφορετικών εκπροσώπων του και πώς αυτό ερμηνεύεται; Ποια η σχέση του Μοντέρνου κινήματος στη διαμόρφωση της μπρουταλιστικής τάσης στη Βραζιλία; Ποιος ο ρόλος του οπλισμένου σκυροδέματος, χαρακτηριστικού υλικού του διεθνούς μπρουταλισμού, στην περίπτωση του βραζιλιάνικου; Συνέβαλε στην ανάδειξη τοπικών χαρακτηριστικών; Τα έργα των αρχιτεκτόνων της Σχολής του Σάο Πάολο και ευρύτερα της τοπικής έκφρασης του βραζιλιάνικου μπρουταλισμού αφορούν κυρίως τον ιδιωτικό ή το δημόσιο χώρο;  Τελικά η Σχολή του Σάο Πάολο αποδίδει τοπικό χαρακτήρα στα έργα του βραζιλιάνικου μπρουταλισμού; Συνιστά έκφραση κριτικού τοπικισμού;

Λέξεις κλειδιά : Βραζιλία, μπρουταλισμός, η Σχολή του São Paulo, τοπικότητα, Paulo Mendes da Rocha